ΚΡΥΠΤΟΛΕΞΟ

 Ψάχνουμε να βρούμε τις λέξεις που υπάρχουν δεξιά, τις "τσεκάρουμε" με τον κέρσορα και βλέπουμε τις σχετικές πληροφορίες. 

Βυζαντινό λουτρό Άνω Πόλης (Παζλ)

 

Βυζαντινό λουτρό Άνω Πόλης

Το Βυζαντινό Λουτρό της Άνω Πόλης, είναι το μεγαλύτερο βυζαντινό Λουτρό που σώζεται από την μεσοβυζαντινή ή υστεροβυζαντινή περίοδο στην Ελλάδα και ένα από τα λίγα κοσμικά κτίρια εκείνης της εποχής που έχουν διασωθεί. Βρίσκεται στην είσοδο του χαρακτηρισμένου παραδοσιακού οικισμού της Άνω Πόλης στην Θεσσαλονίκη, και λειτουργούσε ως ανδρικό και γυναικείο λουτρό.

Η κατασκευή του λουτρού υπολογίζεται γύρω στο 1200 ή σύμφωνα με άλλη άποψη στο 1300. Συνέχισε να λειτουργεί και την περίοδο της Τουρκοκρατίας κατά την οποία έγιναν μερικές τροποποιήσεις και πήρε την ονομασία Κουλέ Χαμάμ την οποία οφείλει στην συνοικία όπου είναι χτισμένο.

Πηγή 

Επιμέλεια Ανάρτησης: Βαγγέλης Καρ.

Ιερα Μονή Παναγιας Πετρας

ΜΑΓΔΑ Π.

Ιερα Μονή Παναγίας Πετρας

 Ένα από τα μοναστήρια που συνέβαλαν στην πνευματική ανύψωση του Ελληνικού λαού στην περιοχή του Ολύμπου ήταν και το μοναστήρι της Πέτρας ή αλλιώς ιερά μονή των Εισοδίων της Θεοτόκου, η επιλεγμένη Πέτρας Ολύμπου. 

Δεν γνωρίζουμε ποτέ ακριβώς κτίστηκε η πόλη της Πέτρας, της πρώτης αναφοράς για την ύπαιθρο της συναντούμε κατά τα Ελληνιστικά και Ρωμαϊκά χρόνια. 

Το όνομά της φαίνεται ότι το έλαβε από έναν απότομο βράχο που βρίσκεται στη ΝΑ της πλευράς.

Ο αρχαίος ναός της είναι αφιερωμένος στα Εισόδια της Θεοτόκου και πανηγυρίζει στις 21 Νοεμβρίου, οπότε και γίνεται αρχιερατική Θεία Λειτουργία με την παρουσία πιστών από την γύρω και όχι μόνο περιοχή. Η μονή είναι γνωστή στον κόσμο, όπως ήδη αναφέρθηκε , όχι μόνο ως Εισοδίων της Θεοτόκου αλλά και ως μονή Παναγίας Πέτρας Ολύμπου. Σε αυτην φυλάσσεται η εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, η οποία εδώ και αιώνες επιτελείς θαύματα. Στη θαυματουργική της δύναμη οφείλονται θεραπείες ασθενών, δαιμονισμένων, κωφαλάλων, ενώ στα χρόνια της Τουρκοκρατίας αναφέρονται ακόμη και θεραπείες μουσουλμάνων. Πότε ακριβώς οικοδομήθηκε ο ναός δεν γνωρίζουμε.Πάντως επικρατούν δύο εκδοχές ως προς την χρονολογία κτίσης: το 1134 και το 1151. Αυτό που με βεβαιότητα γνωρίζουμε είναι ότι ο ναός επανοικοδομήθηκε το 1754 και επισκευάστηκε το 1815.

Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας όλοι οι ιεροί χώροι συμπεριλαμβανομένων και των μονών γίνονται στόχοι επιθέσεων των κατακτητών, οι οποίοι επιδόθηκαν σε λεηλασίες, πυρκαγιές, καταστροφές και πολλές άλλες βαρβαρότητες, που είχαν ως στόχο την καταστροφή των ναών και την κατάρριψη του ηθικού των χριστιανών. Σύμφωνα με το χρονικό του παπα-Παρθενίου η μονή της Πέτρας δεν εξαιρέθηκε από τις λεηλασίες αυτές. Μάλιστα το 1822, ύστερα από ληστεία δεν έμεινε τίποτα από την περιουσία του μοναστηριού.

Επειδή η μονή βρισκόταν κοντά στην επαρχιακή οδό, προσείλκυε καθημερινά πολλούς πολίτες. Σε όλους παρείχε φιλοξενία υλική (διαμονή, διατροφή ) αλλά και πνευματική, εκπληρώνοντας, όσο καλύτερα τη φιλανθρωπική δράση της. Παράλληλα βοηθούσε υλικά και πνευματικά τους κατοίκους των περιοχών, όταν αυτοί αντιμετώπιζαν σοβαρά οικονομικά και άλλα προβλήματα. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της πληρωμής 20 λιρών από τη μονή προς τους κτηνοτρόφους της περιοχής. Υπάρχουν πληροφορίες ότι βοηθούσε και όσους δεν είχαν τροφές.

Η μονή διέθετε σημαντική περιουσία όπως: εκτάσεις ελαιώνων, κτήματα δάσους, τροφές, αλεύρι και κλίβανο ( τα οποία βρίσκονταν ανάμεσα στον Άγιο Δημήτριο και προς την κοιλάδα της Κατερίνης),καθώς και διάφορα ζώα όπως αγελάδες, πρόβατα, ημιόνους. Στη μονή πολύτιμα κειμήλια, όπως μια φορητή ανάγλυφη εικόνα του Αγίου Δημητρίου, η οποία χρονολογείται στον 14ο αιώνα. Επίσης βρέθηκε ένας ξύλινος σταυρός στο τέμπλο, μία φορητή επάργυρη εικόνα των Εισοδίων της Θεοτόκου του 1851, καθώς και πολύτιμες φορητές εικόνες της περιόδου της τουρκοκρατίας (1710) και παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά γλυπτά στους τοίχους. Πάντως η μονή κατά την πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα αντιμετώπισε οικονομική δυστοκία.

Σήμερα η μορφή της μονής διαφέρει πολύ από την παλιά της. Παλαιότερα η μονή περιστοιχιζόταν από περίβολο, ο οποίος ήταν λιθόκτιστος, είχε δύο ορόφους σε σχήμα τετραγώνου, με 60-70 κελιά, χωρητικότητας 300 με 500 άνδρες – μοναχούς – καθώς και σταύλους για 100 ίππους. Ο ναός ,όπως και σήμερα, βρισκόταν στο κέντρο των εγκαταστάσεων. Το κτιριακό συγκρότημα της μονής δεν υπάρχει σήμερα. Σώζεται ο ναός αλλά η γενική εικόνα των εγκαταστάσεων έχει διαμορφωθεί, η γύρω έκταση έχει διαφορετική χρήση και ο περίβολος έχει μεγαλώσει.

Δυστυχώς το μοναστήρι δεν επρόκειτο να συνεχίσει το βίο του για πολύ. Στη θέση του κτίστηκε αρχικά Σανατόριο και στη συνέχεια θεραπευτικό ψυχικών νοσημάτων(1970). Σήμερα όταν το επισκέπτεται κάποιος, βλέπει στην πρόσοψη της εισόδου στο ηγουμενείο να γράφει: ΄΄θεραπευτήριο Ιεράς Μονής Πέτρας΄΄.

 

ΠΗΓΗ:

ΜΑΓΔΑ Π.

Παιχνίδι: βρίσκω τα Βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης

  Ανοίγουμε την εφαρμογή σε πλήρη οθόνη από το τετραγωνάκι που βρίσκεται πάνω δεξιά στο χάρτη.

Βυζαντινα μνημεία- Σταυρόλεξο

 

Παιχνίδι: βρίσκω τα Βυζαντινά μνημεία της Πιερίας

 Ανοίγουμε την εφαρμογή σε πλήρη οθόνη από το τετραγωνάκι που βρίσκεται πάνω δεξιά στο χάρτη.

Επταπύργιο,Παζλ

 

     

Επιμέλεια Ανάρτησης: Μάγδα Τσ.

Εκκλησία Αγίας Σοφίας,Παζλ

   

Επιμέλεια Ανάρτησης: Μάγδα Τσ.

Ιερός Ναός του Αγίου Δημητρίου, Παζλ

 

Επιμέλεια Ανάρτησης: Θανάσης Τοκ.- Μάριος Βελ.

Εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Κονταριώτισσα, Παζλ

Επιμέλεια Ανάρτησης: Θανάσης Τοκ.

Παλαιοχριστιανική βασιλική στο Δίον

Στη Μακεδονία  διαδόθηκε για πρώτη φορά σε ευρωπαϊκό έδαφος η χριστιανική θρησκεία. Η νέα θρησκεία έκοψε τη λατρεία του Δωδεκάθεου του Ολύμπου και εγκαινίασε νέους, αρχιτεκτονικούς τύπους, νέα συστήματα λατρείας και βέβαια χρησιμοποίησε με δικό της τρόπο τα εκφραστικά μέσα, σύμφωνα με το περιεχόμενο της διδασκαλίας της. 

Στο Δίον, στο μεγάλο αυτό ελληνιστικό και ρωμαϊκό κέντρο έχουν ανασκαφεί δύο παλαιοχριστιανικές βασιλικές, οι οποίες τοποθετούνται χρονολογικά στο διάστημα από τον 4ο ως τον 6ο αιώνα. Και η μεν αρχαιότερη, που κατέρρευσε από σεισμό, είναι μία συνηθισμένη τρίκλιτη βασιλική, η νεότερη όμως βασιλική, παρουσιάζει ορισμένες ιδιαιτερότητες κυρίως στον τρόπο στήριξης της ημικυκλικής αψίδας και στον τρόπο με τον οποίο χωρίζονται τα κλίτη με δίδυμες κιονοστοιχίες, φαινόμενο που είναι μοναδικό στο χώρο της Μακεδονίας.  

Στο κέντρο του αιθρίου υπάρχει μία βρύση και, στα δυτικά του, υπάρχει η κτιστή οκταγωνική κολυμβήθρα του βαπτιστηρίου.  Κοιμητηριακή, τρίκλιτη βασιλική αποκαλύφθηκε έξω από το νότιο τείχος της πόλης, στο τέλος του παλαιοχριστιανικού νεκροταφείου. 

Τοιχογραφίες, ψηφιδωτά δάπεδα, μαρμαροθετήματα και τα μαρμάρινα διακοσμημένα αρχιτεκτονικά μέλη μαρτυρούν κατασκευαστική φροντίδα. 

Στο δάπεδο του ιερού βήματος βρέθηκε ο λάκκος του εγκαινίου και, στην επίχωσή του, χάλκινος σταυρός με άγκιστρα που κρατούν μεγάλη γυάλινη κανδήλα. 

Κάτω από το δάπεδο του Βήματος αποκαλύφθηκε παλαιότερος τάφος με μεγάλο θάλαμο και φρεάτιο με πολλούς σκελετούς παιδιών και ενηλίκων. Στη στοά του αιθρίου βρέθηκε μαρμάρινη τράπεζα μάρτυρος με την επιγραφή Μημόριον Μάγνας. 

Στην αντίστοιχη νότια πλευρά της στοάς του αιθρίου βρέθηκε, πάνω από βαθύ τάφο με πολλούς νεκρούς, άλλη πλάκα με επιγραφή που αναφέρεται σε κάποιον Πρεσβύτερο Ανδρέα.

                 

Αχειροποίητος (Παζλ)

 

Λουλουδιές Πιερίας

Οι Λουλουδιές, ή το Επισκοπικό Συγκρότημα «Λουλουδιές» είναι αρχαίος οικισμός της Μακεδονίας. Στην κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης, ανακαλύφθηκε οχυρωμένη έδρα επισκόπου από τη βυζαντινή εποχή.

Τοποθεσία

Το συγκρότημα βρίσκεται 11,3 χλμ. βορειοανατολικά της Κατερίνης, 3,3 χλμ. βορειοανατολικά του Κορινού και 5,8 χλμ. νότια της αρχαίας Πύδνας στην Πιερία. Στα μέσα του 19ου αιώνα, ο Γάλλος αρχαιολόγος Εζέ τοποθετούσε τους λόφους βορειοδυτικά των Λουλουδιών ως τον τόπο όπου το 168 π.Χ. έλαβε χώρα η αποφασιστική μάχη μεταξύ τω ρωμαϊκών στρατευμάτων και των στρατιωτών του τελευταίου μακεδονικού βασιλιά Περσέα.
Ανασκαφές

Οι εργασίες εκσκαφής διεξήχθησαν από την Αντιπροσωπεία Βυζαντινής Αρχαιότητας της Θεσσαλονίκης. Ξεκίνησαν το 1993, έληξαν το 1997 και χρηματοδοτήθηκαν από την ελληνική σιδηροδρομική εταιρεία ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Η σιδηροδρομική γραμμή διαιρεί τη θέση εκσκαφής διαγώνια. Ο δυτικός αμυντικός πύργος και μέρος του τείχους είναι έξω από το προσβάσιμο έδαφος.

Τα ευρήματα

Τα πολυάριθμα ευρήματα φέρνουν κάποιο φως στην περίοδο μεταξύ του 4ου και του 7ου αιώνα, εποχή για την οποία υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες σε αυτό το τμήμα της Μακεδονίας. Δίνουν μαρτυρία για τη σημασία της έδρας του επισκόπου και δίνουν στοιχεία για την καθημερινή ζωή και την υπάρχουσα τεχνική αυτής της εποχής. Μετά την εγκατάλειψη του εργοστασίου από τους κατοίκους τους, επιχειρήσεις χειροτεχνίας εγκαταστάθηκαν. Βρέθηκαν κατάλοιπα κάμινου κεραμικής, φούρνοι τήξης για προϊόντα από γυαλί, κάμινοι τήξης μετάλλων και εργαστήριο γλυπτικής.

Πηγή

Παναγία Των Χαλκέων

40

Ιερός Ναός του Αγίου Δημητρίου

Ο Ναός του Αγίου Δημητρίου βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και είναι αφιερωμένος στον Άγιο Δημήτριο, τον πολιούχο της πόλης. Βρίσκεται στην ομώνυμη οδό. Από τα ψηφιδωτά του, ξεχωρίζει αυτό που απεικονίζει τον ίδιο τον Άγιο με δύο μικρά παιδιά και ένα άλλο, που απεικονίζει τον Άγιο ανάμεσα στον επίσκοπο και στον έπαρχο, οι οποίοι ανακαίνισαν το ναό τον 7ο αιώνα.

Μετά το 313 μ.Χ. ιδρύθηκε το πρώτο προσευχητάριο στον τόπο μαρτυρίου του Αγίου, τον 5ο αι.ιδρυθηκε μία τρίκλιτη βασιλική που κάηκε τον 7ο αιώνα και στη θέση της χτίστηκε η πεντάκλιτη βασιλική, που κάηκε σχεδόν ολοκληρωτικά το 1917 και αναστηλώθηκε μέχρι το 1948.

Το 1988 ο ναός ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.

Από το 1988 η κρύπτη του ναού λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος , όπου εκτίθενται συλλογή γλυπτών, κιονόκρανων, θωρακίων και αγγείων από τις διάφορες φάσεις της ιστορίας του ναού του Αγίου Δημητρίου.

Στο προαύλιο του ναού σώζεται η βυζαντινή μαρμάρινη στρογγυλή λεκάνη της φιάλης του αγιασμού. 

Εντός του ναού φυλάσσονται επίσης τα λείψανα της Αγίας Ανυσίας και του Αγίου Γρηγορίου Καλλίδου.

Ο ναός είναι ένα ξυλόστεγο κτίσμα, χωρίς θόλο, με διαστάσεις κάτοψης 43,58 μ. μήκος και 33 μ. πλάτος. Εσωτερικά χωρίζεται με τέσσερις σειρές μαρμάρινων κιονοστοιχιών σε πέντε κλίτη, ενώ ένα έκτο κλίτος διαμορφώνεται κάθετα στα προηγούμενα, όπου βρίσκονται η Αγία Τράπεζα και το Ιερό.

Από την πυρκαγιά του 1917 σώθηκαν μόνο έντεκα ψηφιδωτά τα  οποία  βρίσκονται στην ανατολική όψη του τοίχου που χωρίζει το νάρθηκα από τον κυρίως ναό και στους δύο μεγάλους πεσσούς του ιερού βήματος.

Πηγή

Επιμέλεια ανάρτησης: Θανάσης Τόκ. - Μάριος Βελ.

Παναγία Των Χαλκέων

 Η εκκλησία Παναγία των Χαλκέων είναι βυζαντινή εκκλησία, χτισμένη τον 11ο αιώνα, και βρίσκεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.

Η εκκλησία βρίσκεται στην Πλατεία Αρχαίας Αγοράς, η  αρχαιολογική τοποθεσία της ρωμαϊκής αγοράς της πόλης βρίσκεται βορειοανατολικά, και ονομάστηκε «Η Παρθένος των Χαλκουργών», επειδή η τοποθεσία της γειτονέυει με την περιοχή όπου παραδοσιακά ζούσαν οι χαλκουργοί της πόλης.

1

Σύμφωνα με την  επιγραφή του ιδρυτή που βρίσκεται στο ανώφλι της δυτικής εισόδου, η εκκλησία χτίστηκε το 1028 από τον Χριστόφορο, αρχηγό τάγματος των αυτοκρατορικών σωματοφιλάκων(πρωτοσπαθάριο) ανώτατο πολιτικό και στρατιωτικό άρχοντα(κατεπάνω) της Λομβαρδίας, και τη σύζυγο του και τα παιδιά του. Ο τάφος του Χριστόφορου πιθανότατα βρισκόταν σε ένα αρκοσόλιο στο βόρειο τείχος της εκκλησίας.

Η κάτοψη της είναι Βυζαντινός ρυθμός που κυριάρχησε στην αρχιτεκτονική την εποχή της Μακεδονικής δυναστείας. Με τέσσερις κίονες να στηρίζουν τον κεντρικό τρούλο και χωριστό τριμερή χώρο με δύο πεσσούς για το ιερό, ο ναός εντάσσεται ειδικότερα στη σύνθετη παραλλαγή του παραπάνω τύπου, που ήταν διαδεδομένη στην Κωνσταντινούπολη.Άλλοι δύο τρούλοι υπάρχουν στον νάρθηκα. Ολόκληρο το οικοδόμημα είναι χτισμένο από τούβλα, λόγω των οποίων ονομάστηκε «Κόκκινη Εκκλησία».. Η εξωτερική όψη είναι διακοσμημένη με πλήθος καμαρών.Εσωτερικά, μεγάλο μέρος της διακόσμησης με σκαλιστά μάρμαρα και νωπογραφίες έχει διατηρηθεί.

Με την άλωση της πόλης το 1430 από τους Οθωμανούς Τούρκους, η εκκλησία μετατράπηκε σε τζαμί που ονομαζόταν Καζαντζηλάρ Τζαμί («Τζαμί των Καζαντζήδων=χαλκέων/χαλκωματάδων»).

ΠΗΓΗ:

Επιμέλεια ανάρτησης: Μάγδα Π.

Ροτόντα

Ροτόντα

Η Ροτόντα είναι θολωτό κυκλικό κτίσμα του 4ου αιώνα στη Θεσσαλονίκη, παρόμοιο με το Πάνθεον της Ρώμης. 

Η αρχική χρήση της δεν είναι γνωστή αλλά διατυπώθηκαν ως τώρα διάφορες υποθέσεις: ότι υπήρξε ναός του Διός, ή των Καβείρων, ότι κατασκευάστηκε από τον Καίσαρα Γαλέριο ως μαυσωλείο του, ή ως αίθουσα του θρόνου στο ανακτορικό συγκρότημα. 

Μετατράπηκε σε ναό την παλαιοχριστιανική περίοδο, τον οποίο κάποιοι ερευνητές ταυτίζουν με τον ναό των Ασωμάτων Δυνάμεων που αναφέρουν οι βυζαντινές πηγές. 

Το 1591 μετετράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος.

Μετά την Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, το 1912, αφιερώθηκε στον Άγιο Γεώργιο. 

Συμπεριλαμβάνεται στα Παλαιοχριστιανικά και Βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO 

Πηγή

Επιμέλεια ανάρτησης: Γιώργος Παγ. - Γιώργος Ρου

Βασιλική της Βροντισμένης στην Κάτω Μηλιά

 

Στην περιοχή "Βροντισμένη", κοντά στο χωριό Κάτω Μηλιά, βρέθηκε μεγάλο τμήμα μια παλαιοχριστιανικής τρίκλιτης βασιλικής και τμήμα ενός εξαγωνικού Μαρτυρίου, με καμαρωτούς τάφους κάτω από το δάπεδο του.

Πρόκειται για τον αρχαιότερο χριστιανικό οικισμό της Πιερίας, που ιδρύθηκε γύρω στα 400 μΧ. 

Η βασιλική της Βροντισμένης είναι παλιότερη και από την Αχειροποίητο της Θεσσαλονίκης, που είναι η παλαιότερη ελληνιστική βασιλική στη Μεσόγειο. 

Στην κορυφή του λόφου, βορειοανατολικά της βασιλικής βρίσκεται ένα παλαιοχριστιανικό Μαρτύριο.

ΠΗΓΗ :

Εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Κονταριώτισσα

Η Παναγία Κονταριώτισσα ή Κουντουριώτισσα, επίσημα Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου, είναι ένα πολύ καλά διατηρημένο και αρχιτεκτονικά σύνθετο, βυζαντινό μνημείο της Πιερίας στην βόρεια Ελλάδα. Πρόκειται για το αρχαιότερο βυζαντινό μνημείο της Πιερίας, με την ίδρυσή του να ανάγεται στα τέλη του 10ου με 11ο αιώνα και αποτελεί τόπο προσκυνήματος κατά την εορτή του Δεκαπενταύγουστου. Η εκκλησία είναι κτισμένη σε έναν λόφο στα βορειοδυτικά του χωριού Κονταριώτισσα, περίπου 6,5 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της  Κατερίνης.

Η κατασκευή χρονολογείται στον 7ο αιώνα, αλλαγές πραγματοποιήθηκαν τον 11ο αιώνα και τον 15ο αιώνα το κτίριο ανακαινίστηκε. Μέρος της πέτρινης κατασκευής του έχει υλικό που προέρχεται από το αρχαίο Δίον. Το εσωτερικό του ναού κοσμείται από τοιχογραφίες του 15ου-16ου αιώνα. Το κτίριο έχει κυλινδρικό τρούλο που στηρίζεται σε τέσσερις στρογγυλούς πυλώνες και έχει από ένα παρεκκλήσι στα βόρεια και νότια.

Τίποτα δεν έχει απομείνει από την αρχική διακόσμηση, ενώ οι ορατές τοιχογραφίες χρονολογούνται από τον 15ο αιώνα. Ειδικότερα, έχουν σωθεί κατάλοιπα από τοιχογραφίες που απεικονίζουν στον τρούλο τον Παντοκράτορα σε "δόξα" (κύκλο) που συγκρατούν οι τέσσερις αρχάγγελοι, και την Κοίμηση της Θεοτόκου. Μερικά από τα πλακάκια δαπέδου φέρουν την ένδειξη τα της κατασκευής είναι παρόμοια με τη βασιλική της Αγίας Σοφίας στη Θεσσαλονίκη . Παρόμοια χαρακτηριστικά βρέθηκαν σε άλλες ελληνικές εκκλησίες του 8ου και 9ου αιώνα. Ενδεχομένως η εκκλησία χρησιμοποιήθηκε ως μοναστήρι. Κοντά στο ναό έχει βρεθεί και νεκροταφείο της Εποχής του Σιδήρου.

ΠΗΓΗ:

Επιμέλεια Ανάρτησης: Θανάσης Τόκ.

Η εκκλησία της Αγίας Σοφίας

Ο ιερός καθεδρικός ναός της Αγίας Σοφίας βρίσκεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, στην ομώνυμη πλατεία, οδών Αγίας Σοφίας και Ερμού. Αφιερωμένος στη Σοφία και τον Λόγο του Θεού, ανήκει μαζί με τους ιερούς ναούς του Αγίου Δημητρίου και της Αχειροποιήτου, στα πιο σημαντικά παλαιοχριστιανικά μνημεία της Ελλάδας και ολόκληρης της Ορθοδοξίας.Από τον 8ο αιώνα έως τη  μετατροπή του σε τζαμί (1523-1524) ήταν ο καθεδρικός ναός της πόλης και συχνά στα ιστορικά κείμενα αναφέρεται ως «Μεγάλη Εκκλησία».Ο αρχικός ναός ήταν μια κολοσσιαία πεντάκλιτη βασιλική, αφιερωμένη στον Άγιο Μάρκο, που είχε κτιστεί στα τέλη του 4ου αιώνα πάνω σε ένα ρωμαϊκό οικοδομικό συγκρότημα.

Στο μνημείο σώζονται αξιόλογα ψηφιδωτά στον χώρο του ιερού και στον τρούλο, τα οποία χρονολογούνται σε τρεις διαφορετικές περιόδους και αποτελούν εξαιρετικά δείγματα της βυζαντινής τέχνης.

Στα παράθυρα του νάρθηκα σώζονται αποσπασματικά τοιχογραφίες αγίων μοναχών του 11ου αιώνα, μεταξύ των οποίων και η Αγία Θεοδώρα Θεσσαλονίκης.

Ο υπόλοιπος διάκοσμος του ναού είναι ισλαμικός και ανήκει στις παρεμβάσεις που έγιναν στο μνημείο κατά την οθωμανική περίοδο.

 Πηγή:

    

Επιμέλεια: Μάγδα Τσ.

Το κάστρο του Πλαταμώνα

    Το κάστρο ήταν κτισμένο στη θέση της αρχαίας Ηράκλειας. Κτίστηκε από Λομβαρδούς Σταυροφόρους το 1204 για να ξέρουν ποιοι περνάνε από τη Μακεδονία προς τη Θεσσαλία. Μετά την κατάληψή του από τους Βυζαντινούς, το 14ο αιώνα το κατέλαβαν οι Τούρκοι. Το 1770 καταλήφθηκε για ένα μικρό χρονικό διάστημα από τους Έλληνες.

    Στο κάστρο του Πλαταμώνα συναντάμε τα τρία βασικά χαρακτηριστικά των μεσαιωνικών φρουρίων: τον πρώτο περίβολο, τον δεύτερο περίβολο που αποτελεί και την ακρόπολη και τον κεντρικό πύργο. Ο τοίχος γύρω από το κάστρο είναι πολυγωνικός.πηγή. 

      Μέσα στο κάστρο διατηρείται η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής  η οποία κατά την Τουρκοκρατία είχε μετατραπεί σε τζαμί. πηγή

      Το Κάστρο του Πλαταμώνα απέχει 100 χλμ. από τη Θεσσαλονίκη και βρίσκεται στις πανέμορφες ακτές της Πιερίας κάτω από τον Ολύμπο. Είναι ένα από τα ωραιότερα και καλύτερα διατηρημένα κάστρα της Ελλάδας. Όμορφα χωριά γύρω απο το Κάστρο είναι η Σκοτίνα, η Λεπτοκαρυά, οι νέοι Πόροι και άλλα. Πάρα πολλοί άνθρωποι το επισκέπτονται κάθε χρόνο. Τα παιδιά χαίρονται όταν βρίσκονται εκεί γιατί φαντάζονται πως θα έρθουν οι πειρατές όπως παλιά. πηγή

Επιμέλεια ανάρτησης Ελένη Κ.

Αρχαίο λουτρό Ελατοχωρίου

Παναγία Αχειροποίητος

 Στο κέντρο της βυζαντινής Θεσσαλονίκης, στην οδό Αγίας Σοφίας και βόρεια της Εγνατίας οδού, βρίσκεται το σπουδαιότερο σωζόμενο δείγμα παλαιοχριστιανικής βασιλικής στη χώρα μας, ο ναός της Παναγίας Αχειροποιήτου.

Ο ναός, που ήταν εξαρχής αφιερωμένος στην Παναγία, ιδρύθηκε στα μέσα του 5ου αιώνα πάνω σε ένα συγκρότημα δημόσιων ρωμαϊκών λουτρών.

Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς δόθηκε στο ναό η επωνυμία Αχειροποίητος, που αναφέρεται πρώτη φορά σε έγγραφο του 1320.

Ναός Αγίας Αικατερίνης

Αρχαίο λουτρό Ελατοχωρίου

Πάνω στο δρόμο μπροστά από το εξωκλήσι της Αγ. Παρασκευής στην περιοχή «Παλεκλήσι» βρίσκεται το Αρχαίο λουτρό (αρχαιολογικό εύρημα), λέγεται ότι υπάρχει μια αρχαία πολιτεία από τον 3ο με 4ο αιώνα μ.χ.. από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια των βυζαντινών Ιουστινιανού και Θεοδοσίου.

Στην ίδια περιοχή βρίσκεται και ο Άγιος Γεώργιος. Ένα μεταβυζαντινό μνημείο με εξαιρετικές τοιχογραφίες του 14ου και 16ου αιώνα μ.χ. από τις παλαιότερες στην Πιερία με χαρακτηριστικά δείγματα της μεταβυζαντινής αγιογραφίας στο χώρο της Μακεδονίας.

 

ΠΗΓΗ

Επιμέλεια ανάρτησης: Ευάγγελος Μπ.

Επταπύργιο

 

Το Φρούριο του Επταπυργίου, γνωστό και με την οθωμανική ονομασία Γεντί Κουλέ, βρίσκεται στο βορειοανατολικό άκρο των τειχών της Θεσσαλονίκης, εντός της Ακρόπολης. Αποτελείται από δύο ενότητες: το Βυζαντινό φρούριο, το οποίο συνθέτουν δέκα πύργοι μεταξύ τους μεσοπύργια διαστήματα και τον περίδρομο, καθώς και τα νεότερα κτίσματα των φυλακών, που έχουν χτιστεί εντός και εκτός του φρουρίου. 

Το Επταπύργιο όπως και η υπόλοιπη Θεσσαλονίκη έπεσε στα χέρια των Τούρκων το 1430. Η μοναδική προσθήκη των Τούρκων στο κάστρο είναι ο πύργος της κεντρικής εισόδου.Στη δεκαετία του 1890, το φρούριο μετατράπηκε σε φυλακή. Σε αυτή τη μετατροπή κατεδαφίστηκαν τα υπάρχοντα κτήρια στο εσωτερικό, από τα οποία κανένα ίχνος δεν σώζεται σήμερα.

Νέα κτίρια χτίστηκαν κατά μήκος των δύο πλευρών των τειχών, ώστε να βελτιωθεί η λειτουργικότητα του νέου σωφρονιστικού κέντρου. Η εσωτερική αυλή ήταν χωρισμένη από φράχτες σε πέντε ξεχωριστές μονάδες και στο κέντρο τους στεγάστηκε το κεντρικό παρατηρητήριο. Η φυλακή διέθετε εκκλησάκι και άλλα παραρτήματα, ενώ το παράρτημα που βρισκόταν βόρειο-ανατολικό πύργο καταστράφηκε κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Τα εξωτερικά κτίρια, στη νότια πλευρά του κάστρου, στεγαζόταν η διοίκηση, η φυλακή των γυναικών, και προς τα δυτικά, τα κελιά απομόνωσης.

Από τους εφτά πύργους του φρουρίου ο μεσαίος της εισόδου είναι έργο των
Τούρκων, του 1431. Χτίστηκε αμέσως μετά την άλωση της πόλης (1430) από κάποιον Τσαούς μπέη. Αυτή η τελευταία προσθήκη είναι ο πύργος του Γεντί Κουλέ, ο οποίος έδωσε το όνομά του σε όλο το φρουριακό συγκρότημα.

Πηγή:
 

Επιμέλεια της ανάρτησης: Μάγδα Τσ.

Ναός "Αγίας Αικατερίνης"

Ο Ναός της Αγίας Αικατερίνης στη Θεσσαλονίκη είναι ένας πανέμορφος Βυζαντινός Ναός ο οποίος χτίστηκε γύρω στις αρχές του 14ου αιώνα (1320-1330).

Βρίσκεται στην Άνω Πόλη της Θεσσαλονίκης.

Κατά τη διάρκεια των επισκευών και αναστυλώσεων που έγιναν 1947-51 αποκαλύφθηκαν όσες τοιχογραφίες σώθηκαν από της καταστροφή που τις προκάλεσαν οι Τούρκοι, οι οποίοι συνήθισαν να καταστρέφουν τόσο τις τοιχογραφίες όσο και τα ψηφιδωτά.

Τις εσωτερικές τοιχογραφίες οι τούρκοι τις κάλυψαν με σοβά όταν μετέτρεψαν την εκκλησία σε τζαμί.

Παρόλο ότι οι τοιχογραφίες οι οποίες αποκαλύφτηκαν και που χρονολογούνται στα 315 είναι πολύ λίγες, εντούτοις είναι ένα σαφές αποδεικτικό στοιχείο του υψηλοτάτου καλλιτεχνικού επιπέδου των καλλιτεχνών της εποχής του 14ου αιώνα, του χρυσού αιώνα της Θεσσαλονίκης όπως ονομάζεται.

Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912, ο ναός αφιερώθηκε στην Αγία Αικατερίνη.

Πηγή

Επιμέλεια ανάρτησης: Μάγδα Τσ. - Κυριακή Θαν.