Ο Ναός του Αγίου Δημητρίου βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και
είναι αφιερωμένος στον Άγιο Δημήτριο, τον πολιούχο της πόλης. Βρίσκεται στην
ομώνυμη οδό. Από τα ψηφιδωτά του, ξεχωρίζει αυτό που απεικονίζει τον ίδιο τον
Άγιο με δύο μικρά παιδιά και ένα άλλο, που απεικονίζει τον Άγιο ανάμεσα στον
επίσκοπο και στον έπαρχο, οι οποίοι ανακαίνισαν το ναό τον 7ο αιώνα.
Μετά το 313 μ.Χ. ιδρύθηκε το πρώτο προσευχητάριο στον τόπο μαρτυρίου του Αγίου, τον 5ο αι.ιδρυθηκε μία τρίκλιτη βασιλική που κάηκε τον 7ο αιώνα και στη θέση της χτίστηκε η πεντάκλιτη βασιλική, που κάηκε σχεδόν ολοκληρωτικά το 1917 και αναστηλώθηκε μέχρι το 1948.
Το 1988 ο ναός ανακηρύχθηκε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.
Από το 1988 η κρύπτη του ναού λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος , όπου εκτίθενται συλλογή γλυπτών, κιονόκρανων, θωρακίων και αγγείων από τις διάφορες φάσεις της ιστορίας του ναού του Αγίου Δημητρίου.
Στο προαύλιο του ναού σώζεται η βυζαντινή μαρμάρινη
στρογγυλή λεκάνη της φιάλης του αγιασμού.
Εντός του ναού φυλάσσονται επίσης τα λείψανα της Αγίας
Ανυσίας και του Αγίου Γρηγορίου Καλλίδου.
Ο ναός είναι ένα ξυλόστεγο κτίσμα, χωρίς θόλο, με διαστάσεις κάτοψης 43,58 μ. μήκος και 33 μ. πλάτος. Εσωτερικά χωρίζεται με τέσσερις σειρές μαρμάρινων κιονοστοιχιών σε πέντε κλίτη, ενώ ένα έκτο κλίτος διαμορφώνεται κάθετα στα προηγούμενα, όπου βρίσκονται η Αγία Τράπεζα και το Ιερό.
Από την πυρκαγιά του 1917 σώθηκαν μόνο έντεκα ψηφιδωτά τα οποία βρίσκονται στην ανατολική όψη του τοίχου που χωρίζει το νάρθηκα από τον κυρίως ναό και στους δύο μεγάλους πεσσούς του ιερού βήματος.
